به گزارش راهبرد معاصر؛ معمولا بعد از سقوط یک سلسله و خلع یک دیکتاتور، خانواده و اطرافیان او در تاریخ گم میشوند. اما بررسی زندگی و سرنوشت آنها بد نیست و میتواند نکات جالبی را در خود داشته باشد.
در این گزارش میخواهیم مروری بر سرنوشت و زندگی دختران محمد رضا شاه پهلوی داشته باشیم. آخرین پادشاه ایران و سلسله پهلوی در خلال ازدواجهای خود دارای ۳ دختر به نامهای شهناز، فرحناز و لیلا بود. شهناز از ازدواج اول او (با فوزیه) و فرحناز و لیلا از ازدواج سوم (با فرح) او بودند. سرنوشت این سه دختر تا حدی با یکدیگر تفاوت دارد، اما مرور آن کم فایده نخواهد بود.
شهناز؛ از ازدواج با زاهدی تا زندگی کولی وار
شاهزاده شهناز پهلوی (زاده ۵ آبان ۱۳۱۹ در تهران) نخستین فرزند محمدرضا پهلوی و همسر اول او فوزیه، شاهزاده مصر است. پدربزرگ پدری او رضاشاه، بنیانگذار دودمان پهلوی و پدربزرگ مادری او ملک فؤاد اول، شاه مصر است. همچنین دایی وی، ملک فاروق آخرین پادشاه مصر بود.
تولد شهناز پهلوی با خشم و ناراحتی خاندان پهلوی توأم شد. چرا که این خانواده برای به دنیا آمدن فرزند پسری که جانشین و ولیعهد محمدرضا پهلوی باشد نقشهها کشیده بودند. مشهور است که رضاشاه پس از شنیدن خبر تولد شهناز خشمگین شده و از فرط عصبانیت تمام وسایل روی میز دفترش را با عصا به پایین پرت کرد! او از آن زمان کمتر به فوزیه (مادر شهناز) توجه کرد.
این اتفاق، آزارهای دختران رضا شاه و به خصوص کم محلی محمد رضا به شاهزاده مصری سرانجام باعث شد که فوزیه ایران را ترک نموده و سال بعد طلاق بگیرد. از این پس شهناز که از یک سو از محبت مادر جدا شده بود و از سوی دیگر پدر را به دلیل مشغله و خوشگذرانی در کنار خود نداشت تنها شد. روابط او با عمهها و مادربزرگش چندان گرم نبود. چرا که از یک طرف آنها را برای رفتن مادرش مقصر میدانست و از طرف دیگر از همان ابتدای تولد از آنها محبتی ندیده بود.
در نهایت به دلیل دلتنگیهای شهناز قرار شد که جهت تحصیل به یک مدرسه و سپس کالجی در اروپا فرستاده شود و تنها پس از کودتای ۲۸ مرداد حاضر به بازگشت به ایران شد. اندکی بعد به خواست شاه در سال ۳۵ به عقد اردشیر زاهدی پسر فضلالله زاهدی عامل کودتای ۱۳۳۲ درآمد. پس از به دنیا آمدن تنها فرزندشان مهناز در سال ۱۳۳۷، به سبب عیاشی اردشیر زاهدی، شهناز شاهزاده تنهای دربار به تنگ آمده و تنها با دخترش در حصارک ساکن گشت و به تدریج به مواد مخدر (ال. اس. دی) روی آورد. وی در سال ۴۳ و پس از فوت سرلشکر فضلالله زاهدی از اردشیر زاهدی جدا شد و به زندگی هیپیگری و کولیوار رو آورد. پس از مدتی به سوییس رفت.
در آنجا با خسرو جهانبانی فرزند سپهبد جهانبانی که مشغول تحصیل در رشته نقاشی و یک هیپی تمام عیار بود آشنا گشت و اندکی بعد بدون اجازه دربار با او ازدواج کرد. وی سالها پس از به دنیا آمدن دختر دوم فوزیه و پسرش کیخسرو در آنجا ماند تا اینکه به وساطت فرح دیبا بخشیده شده و به ایران آمد. شهناز پیش از انقلاب به مذهب رو آورد و نام خود را به هاجر تغییر داد. وی از آن به بعد با روسری در مجالس خصوصی شرکت میکرد.
شاه در روزهای آخر حیات مایملک خود را بین فرزندانش تقسیم کرد به میزان هشت درصد از ارث خود را به شهناز بخشید و دو درصد را به فرزندش (مهناز) داد و جمعاً ده درصد از ارث شاه به آنها رسید. ولی شهناز که پس از فوت پدرش به تقسیمبندی ارث واقف شد و دانست که به او حدود هفت درصد کمتر از فرحناز و لیلا دادهاند به دادگاه فرانسه شکایت برد. مع ذلک با همان میزان هشت درصد صاحب پول و ملک زیادی شد که خود شوهر و فرزندانش بتوانند به راحتی در پاریس زندگی کنند. او از سیاست به کلی دور بود و راحتی خود را در آزادی از قیودات دربار و سیاست و توطئهبازی به شمار میآورد.
فرحناز؛ خروج از کشور و تحصیل در رشته روانشناسی
دختر دوم محمدرضا در سال ۱۳۴۱ به دنیا آمد. فرحناز خواهر تنی رضا پهلوی، علیرضا و لیلا پهلوی است. او در حال حاضر در شهر نیویورک زندگی میکند.
در ابتدا به آموختن زبان فرانسه مشغول شد. سپس در دبستان مخصوص در جنب قصر نیاوران به تحصیل پرداخت، ولی با وقوع انقلاب اسلامی ایران در نوجوانی به همراه خانواده خود از کشور خارج شد و سپس در اوایل دههٔ ۸۰ به کالج آمریکایی قاهره در کشور مصر رفت و بعدها به ایالات متحده رفت و یک سال در کالج بنینگتون، ورمونت تحصیل کرد. او سپس به دانشگاه کلمبیا رفت و تحصیلات خود را ادامه داد و به درجه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی اطفال دست یافت.
فرحناز سهامدار چند موسسه و کارخانه بزرگ در آمریکاست و اکنون به صورت مجرد در آمریکا زندگی میکند.
لیلا؛ ورود به هنر، افسردگی و خودکشی
لیلا پهلوی سومین دختر محمدرضا و آخرین فرزند او و فرح است که در سال ۱۳۴۹ در کاخ نیاوران به دنیا آمد. ۸ ساله بود که همراه خانواده از ایران خارج شد و در طول دوران در به دری همراه با پدر و مادر بود. ۱۰ ساله بود که در یک مدرسه آمریکایی در قاهره نام نویسی کرد.
بعد از مرگ پدرش به آمریکا رفت. وی با وجود داشتن تحصیلات عالیه در رشته ادبیات تطبیقی به شدت افسرده بود و از سردردهای میگرنی و دردهای عضلانی رنج میبرد. همچنین شکست عشقی او نیز باعث شد که سال ۱۳۸۰ در سن ۳۱ سالگی دست به خودکشی بزند.
لیلا در ۲۰ خرداد ۱۳۸۰ شمسی در اتاقش در هتل لئونارد لندن، با خوردن داروی خوابآور خودکشی کرد. چرایی مرگ وی خودکشی با نزدیک ۲۷۰ قرص خوابآور شناخته شد.
دختر کوچک محمد رضا شاه در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۰۱ میلادی در کنار آرامگاه مادربزرگش فریده قطبی در گورستان پاسی در شهر پاریس به خاک سپرده شد. در مراسم خاکسپاری وی بسیاری از اعضای خاندان پهلوی و شماری از ایرانیان شرکت داشتند.
منبع: خبر فوری